Introductie Open Source Sofware
1. Open Source Software
1.1 Open Source Software definitie
Open source software (OSS) is software die gebouwd is op basis van broncode waaraan een open source software licentie is verbonden. Die licentie geeft een eindgebruiker van de software het recht op inzage in de broncode waaruit de software is opgebouwd, daar aanpassingen op te doen en de aangepaste broncode (en verbeterde software) verder te verspreiden. Wanneer software en/of broncode waaraan een OSS-licentie is verbonden niet gedeeld wordt buiten de organisatie, dan gelden deze rechten niet. Broncode kan ook openbaar gemaakt worden zonder er een OSS-licentie aan te verbinden. In dat geval blijft de broncode auteursrechtelijk beschermd. Dat betekent dat de broncode wel bekeken en bestudeerd mag worden, maar mag worden niet aangepast of verder verspreid.
1.2 Voordelen van Open source Software
Over het algemeen is open source een manier van werken waarbij auteurs de broncode vrij beschikbaar stellen voor anderen die de code willen bekijken, kopiëren, ervan leren, aanpassen of delen. Wat deze manier van werken betekent voor een organisatie, hangt af van de context van die organisatie.
Voor een commerciële sofwareontwikkelaar biedt open source toegang tot state-of-the-art technologie en kan het diens innovatie- en ontwikkelprocessen versnellen en licentiekosten besparen. Het vergroot de hulpmiddelen waarover de organisatie kan beschikken. In de context van het openbaar bestuur zijn de voordelen breder. Open source is een strategisch beleidsinstrument om maatschappelijke waarde te realiseren.
Publieke waarden
-
Een belangrijk voordeel van een openbare broncode is dat de werking van de sofware en de functies die daarmee worden uitgevoerd voor iedereen inzichtelijk zijn. Dat inzicht geef vertrouwen in de werking en past in het streven naar een transparante overheid. Openbare overheidsinformatie moet daarnaast zoveel als mogelijkheid herbruikbaar zijn. Dat regel je het makkelijkst door er ook een OSS-licentie aan te verbinden.
-
Open source biedt vele mogelijkheden om op nieuwe manieren samen te werken met ketenpartners en medeoverheden. Het draagt daarmee ook bij aan efectief en efficiënt openbaar bestuur.
-
Open source kan verder de mogelijkheden tot samenwerking met inwoners en ondernemers vergroten. En daarmee de participatie van de samenleving in het openbaar bestuur versterken, en de legitimiteit en het draagvlak voor te maken keuzen in beleid en uitvoering vergroten.
Veiligheid
-
Openbaarheid van de broncode biedt derden de kans om de sofwarekwaliteit te toetsen en op fouten of risico’s te onderzoeken. Dit kan bijdragen aan de veiligheid en betrouwbaarheid (veel-ogen-principe) van de sofware.
-
Derden kunnen verbetervoorstellen doen.
Efficiency en innovatie
-
Open source bevordert hergebruik en verlaagt daarmee de ontwikkelkosten van sofware.
-
Daarnaast stimuleert open source innovatie en economische groei, vanwege goedkopere toegang tot sofware en mogelijkheden om deze te vermarkten en te benuten in eigen diensten. Ontwikkelaars kunnen gebruik maken van elkaars ideeën.
-
Open source trekt menselijk kapitaal aan, omdat veel sofwareontwikkelaars bij voorkeur werken met open source.
Flexibiliteit en onafankelijkheid
- Open source verhoogt de fexibiliteit in het gebruik van sofware en verkleint de kans op (kostbare) migratietrajecten, omdat de afankelijkheid van één leverancier wordt vermeden (vendor lock-in). Het maakt de overheid soevereiner en minder afankelijk van (grote, machtige, buitenlandse) marktpartijen.